Oglądałeś Wielką Ucieczkę? To zdarzyło się naprawdę i to w Polsce!
Z pewnością wiele osób oglądało film Wielka Ucieczka, w którym zagrali Charles Bronson i Steve McQueen. Niewiele jednak osób wie, że film został nakręcony na podstawie tego co naprawdę się wydarzyło i to w …. Polsce!
Z obozu Luft III mieszczącego się niedaleko Żagania, 70 lat temu uciekło 76 lotników. W większości byli to członkowie RAF-u. Było jednak wśród nich także 6 Polaków, byli Kanadyjczycy, Australijczycy i członkowie personelu lotniczego brytyjskiego imperium. Sama ucieczka zakończyła się niezwykle tragicznie ponieważ tylko trzem osobom udało się uciec. Pozostali zostali schwytani a 50 z nich zostało rozstrzelanych.
W poniedziałek dla uczczenia rozstrzelanych lotników z Żagania do Poznania wyruszyła grupa 50 oficerów RAF-u. W ciągu czterech dni pokonają oni 170 km i 28 marca dotrą do Poznania, gdzie w piątek wezmą udział w ceremonii wojskowej na Cmentarzu Wojennym Wspólnoty Brytyjskiej na Cytadeli w Poznaniu. Podczas piątkowych uroczystości grupie brytyjskich oficerów będzie towarzyszyło dwóch weteranów, jeńców Stalagu Luft 3: Andy Wiseman oraz Air Commodore (generał) Charles Clarke - prezes stowarzyszenia były jeńców wojennych RAF.
Historia brawurowej ucieczki miała swój początek w marcu 1943 roku w Stalagu Luft 3 w Żaganiu. W przygotowaniach do ucieczki uczestniczyło łącznie ponad 600 lotników. W głębokiej konspiracji na przełomie 1943 i 1944 r. wykopali 110-metrowy tunel "Harry". Wielka ucieczka miała miejsce w nocy z 24 na 25 marca 1944 r. Z tunelu wydostało się 76 osób: 41 Brytyjczyków, sześciu Polaków, a także Kanadyjczycy, Australijczycy, Nowozelandczycy, Norwegowie, Czesi oraz jeńcy z Belgii, Francji, Grecji, Holandii i Litwy.
Dużą rolę w przygotowaniach do ucieczki odegrał polski lotnik porucznik Włodzimierz Kolanowski. "Był Wielkopolaninem, pochodził z Leszna. W latach szkolnych robił ilustracje do gazetki szkolnej, a swoje zdolności plastyczne wykorzystał w obozie do sporządzania kopii map dla uczestników ucieczki" - zaznaczył Florek.
Ucieczka zakończyła się tragicznie, ponieważ tylko trzej jeńcy odzyskali upragnioną wolność - dwóch Norwegów i Holender. Pozostali (73) zostali schwytani. Pięćdziesięciu z nich, w tym sześciu Polaków, na specjalny rozkaz Hitlera rozstrzelano.
W 1963 r. powstał film fabularny z Charlesem Bronsonem i Stevem McQueenem pt. "Wielka ucieczka" a w 1988 r. nakręcono "Wielką Ucieczkę II" z Christhopherem Reeve. Powstało także wiele filmów dokumentalnych na ten temat.
Obóz jeniecki w Żaganiu (niem. Sagan) powstał w 1942 r. i podlegał dowództwu Luftwaffe. Stalag Luft 3 był jednym z najlepiej strzeżonych nazistowskich obozów jenieckich. Baraki obozowe rozmieszczono w bezpiecznej odległości od ogrodzenia, by utrudnić jeńcom wykonywanie ewentualnych podkopów. Początkowo więziono tam głównie Brytyjczyków, ale z czasem trafili tam również obywatele innych państw alianckich. Pod koniec 1944 r. w obozie przebywało ok. 10 tys. jeńców, w tym ok. 100 Polaków.
